Abbasi Devleti'nin Kuruluş Tarihi

Abbasi Devleti, İslam tarihinin en güçlü ve köklü devletlerinden biri olarak bilinir. Abbasi ailesi, Hz. Muhammed'in amcası Abbas bin Abdülmuttalib'in soyundan geldiği için 'Abbasi' ismini taşır. Abbasi Devleti, 750 yılında resmen kurulmuş ve İslam dünyasında büyük etkiler yaratmıştır. Bu devlet, Emevî Devleti'nin sona ermesinden sonra Orta Doğu, Kuzey Afrika, Akdeniz ve hatta Güney Avrupa'nın bazı bölgelerinde önemli bir hakimiyet kurmuştur. İslam kültürü ve biliminde altın bir çağ yaşatan Abbasi Devleti, birçok farklı kültür ve coğrafyada hâkimiyet kurmuş, İslam toplumunu önemli ölçüde etkilemiştir. Bu yazıda Abbasi Devleti’nin kuruluş süreci ve önemi detaylı şekilde ele alınacaktır.

Abbasi Devleti'nin Kuruluşu

Abbasi Devleti, Emevi Devleti'nin son dönemlerinde ortaya çıkan memnuniyetsizlikler ve hoşnutsuzluklar üzerine kurulmuştur. Emevi Devleti'nin özellikle Arap olmayan Müslümanlara karşı ayrımcı politikaları, bu memnuniyetsizliğin başlıca sebeplerindendir. Abbasi ailesi mensubu olan İbrahim el-İmam, Abbasi hareketinin siyasi ve askeri liderlerinden biridir. Kendi destekçilerini toplayarak, özellikle Arap olmayan Müslümanlar ve Şii gruplar arasında geniş bir kitleye hitap etmiş ve Emevi karşıtı bir isyan başlatmıştır.

748 yılında Emeviler'e karşı geniş bir ayaklanma başlamış ve Ebu'l-Abbas tarafından yönetilen Abbasi orduları, Emeviler’e karşı önemli zaferler kazanmıştır. Nihayetinde 750 yılında Emevi Halifesi II. Mervan, Abbasi orduları tarafından yenilgiye uğratılmış ve Abbasi Devleti resmen kurulmuştur. Ebu'l-Abbas, “es-Seffah” unvanıyla ilk Abbasi halifesi olmuştur.

Abbasi Devleti'nin Başkenti

Abbasi Devleti’nin başkenti, kısa bir süre Kufe şehri olsa da, daha sonra 762 yılında Halife Mansur tarafından yeni bir başkent olan Bağdat inşa ettirilmiştir. Bağdat, sadece bir yönetim merkezi olmanın ötesinde, Abbasi Devleti'nin bilim, kültür ve ticaret merkezi haline gelmiştir. Bu şehir, İslam dünyasının “altın çağı” olarak bilinen dönemde matematik, tıp, astronomi gibi bilimlerin gelişiminde önemli rol oynamıştır.

Abbasi Devleti'nin Önemi

Abbasi Devleti, İslam dünyasında kültür, bilim ve ticaretin gelişmesine büyük katkılar sağlamıştı. Abbasiler döneminde özellikle Harun Reşid ve Memun gibi halifeler, bilimsel araştırmaları desteklemiş ve Tercüme Hareketi olarak bilinen dönemde birçok önemli eserin Arapçaya çevrilmesine öncülük etmişlerdir. Bu dönemde önemli kütüphaneler ve akademiler kurularak bilim insanlarına önemli fırsatlar sunulmuştur. Özellikle Daru’l-Hikme adı verilen akademi, pek çok bilimsel çalışmanın yürütüldüğü başlıca merkezlerden biri olmuştur.

Abbasi Devleti’nin çöküşü ise 13. yüzyılda Moğolların Bağdat’ı işgali ile başlamıştır. Bu olay, Abbasi Devleti'nin sonunu getirmiş ve tarih sahnesinden silinmesine sebep olmuştur.