Evlilikte Kadının Hakları Nelerdir?

Evlilik, iki bireyin sosyal, ekonomik ve duygusal bağlarla bir araya gelerek oluşturduğu bir birliktelik olarak tanımlanır. Evlilik süresince hem kadının hem de erkeğin hak ve sorumlulukları vardır. Ancak tarihsel olarak kadınların haklarının ihlal edilmesi, günümüzde bu konuda bilinçlenmeyi ve yasal düzenlemeler yapmayı zorunlu kılmıştır. Türkiye'de evlilikle ilgili yasal düzenlemeler, özellikle Türk Medeni Kanunu kapsamında ele alınır. İşte evlilikte kadının sahip olduğu bazı temel haklar:

1. Eşitlik İlkesi

Evlilikte kadın ile erkeğin eşit haklara sahip olduğu anayasa ile güvence altına alınmıştır. Bu ilkeler, kadının koca ile birlikte aile içinde eşit karar alma gücüne ve söz hakkına sahip olmasını sağlar. Bu hakkın ihlal edilmesi durumunda, kadın hukuki yollara başvurarak bu durumu düzeltebilir.

2. Mal Paylaşımı

Türk Medeni Kanunu'na göre, karı ve kocanın evliliğe girdikten sonra edindikleri mallar, evlilik sonlandığında kadın ve erkek arasında eşit şekilde paylaşılır. Bu 'edinilmiş mallara katılma rejimi' olarak bilinir ve boşanma durumunda kadının ekonomik haklarının korunmasını sağlar. Eğer çift farklı bir mal rejimi tercih etmişse, bu durum sözleşme ile belirlenir.

3. Nafaka Hakkı

Boşanma halinde kadının yaşam standardının korunması adına yoksulluk nafakası talep etme hakkı bulunmaktadır. Nafaka, evlilik süresince alışılmış yaşam standartlarının devamını sağlamaya yönelik bir düzenlemedir ve mahkeme tarafından belirlenen miktarda ödenir. Ayrıca çocukların velayetini alan taraf, çocuklar için iştirak nafakası da talep edebilir.

4. Velayet Hakkı

Boşanma durumunda kadın, çocukların velayetini alma hakkına sahiptir. Velayet kararı, çocuğun menfaati gözetilerek mahkeme tarafından verilir. Kadın, çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimine en uygun ortamı sağladığı sürece velayet hakkını kazanabilir. Velayet, anne ve baba arasında eşitlik esasına göre paylaşılabilir veya bir tarafa devredilebilir.

5. Çalışma ve Eğitim Hakkı

Kadının evlendikten sonra da eğitimine devam etme ve çalışma hakkı vardır. Evlilik, kadının iş hayatına katılımını kısıtlayıcı bir unsur olarak görülmez; bu hakkın ihlali, kadının özgürlüklerinin ve anayasal haklarının ihlali anlamına gelir. Bu konuda herhangi bir baskı veya engelin olması durumunda, kadının yasal hak arayışına girmesi mümkündür.

6. Aile İçi Şiddete Karşı Koruma

Türkiye’de kanunlar, kadınları aile içi şiddete karşı koruma altına alır. Şiddet gören kadının koruma talep etme ve polise başvurma hakkı vardır. Aile Mahkemeleri, şiddet mağduru kadınlar için koruma kararları alabilir ve bu kapsamda kadına psikolojik destek de sağlanabilir.

7. Miras Hakkı

Evlilik sonrasında bir eşin vefat etmesi durumunda, sağ kalan eş miras hakkına sahiptir. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras paylaşımında kadının da erkek ile eşit haklara sahip olması esastır. Ancak bu paylaşımda çocuğun veya diğer mirasçıların durumu da dikkate alınır.

Sonuç olarak evlilikte kadının hakları, eşitlik, ekonomik güvence ve aile içindeki statüsünü koruma amacıyla yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır. Kadının bu haklarını bilmesi, olumsuz durumlarla karşılaştığında bu haklardan yararlanmasının ön koşuludur. Hem evlilik sürecinde hem de boşanma sonrasında kadınların mağdur olmaması için hukuki süreçlerde bilgili ve bilinçli olmak gerekmektedir.