Zekat Hangi Mal Varlıklarından Verilir?

Zekat Hangi Mal Varlıklarından Verilir?

Zekat, İslam’ın beş temel şartından biri olup, belirli bir mal varlığına sahip olan Müslümanların yılda bir kez ellerindeki zenginliği ihtiyaç sahibi insanlarla paylaşmasını temel alır. Zekat, kişinin maddi varlıklarını temizlemek ve başkalarının da maddi olarak refah seviyesine ulaşmasına katkıda bulunmak amacını taşır. Ancak zekat vermekle sorumlu olmak için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekir. Yaklaşık olarak ‘nisap miktarı’ denilen bir zenginlik sınırının üzerinde mal sahibi olan Müslümanların zekat vermesi zorunludur. Peki, zekat hangi mal varlıklarından verilir? İşte zekat verilmesi gereken başlıca mal varlıkları:

1. Altın, Gümüş ve Kuyumculuk Ürünleri

Zekat verilmesi gereken mal varlıkları arasında en yaygın olanı altın ve gümüş gibi değerli madenlerdir. Altının nisap miktarı yaklaşık olarak 80,18 gram kadardır. Eğer bir kişi bu miktardan fazla altın veya gümüşe sahipse, yılı dolduğunda malın %2,5 oranında zekat vermesi gerekmektedir. Altın ve gümüşe ek olarak, ticaret amacıyla saklanan diğer kuyumculuk ürünleri de zekata tabidir.

2. Nakit Para ve Banka Hesapları

Müslüman bir kimsenin sahip olduğu nakit paralar, banka hesaplarındaki birikim ya da benzeri mali varlıklar, nisap miktarına ulaşmışsa zekata tabidir. Burada önemli olan, kişinin elindeki nakdin üzerinden bir yıl geçmiş olmasıdır. Eğer bu süre dolmuşsa, mevcut birikimlerden %2,5 oranında zekat verilmelidir.

3. Ticari Mallar

Ticaretle uğraşan bireyler, iş yerlerinde bulunan ve satmayı düşündükleri malları da zekat kapsamına almalıdır. Yani ticari faaliyetlerden kazanılan ve bir yıl boyunca elde tutulan malların zekatının verilmesi gerekmektedir. Ticari malların zekat oranı da aynı şekilde %2,5’tir. Örneğin; bir tüccarın sahip olduğu stok mallarının toplam değeri hesaplanarak zekat miktarı belirlenir.

4. Hayvanlar

Özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşan bireyler için, sahip oldukları büyük ve küçük baş hayvanlar da zekat kapsamındadır. Besicilik amacıyla yetiştirilen sığır, koyun, keçi gibi hayvanlar nisap miktarına ulaşmışsa bu hayvanlardan da zekat verilmesi gereklidir. İslam'a göre belirlenen miktarlar çerçevesinde, belli sayıda hayvanlar zekata tabidir.

5. Tarım Ürünleri

Tarımla geçimini sağlayanlar için, elde edilen ürünlerin zekatının da verilmesi gerekmektedir. Bu ürünler buğday, arpa, pirinç gibi temel tarım mahsulleri olabileceği gibi meyve ve sebze gibi ürünler de olabilir. Tarım ürünlerinde zekat miktarı toprakların sulanma şekline göre değişiklik gösterir; doğal yollarla sulanan ürünlerde zekat oranı %10 iken, yapay sulamayla elde edilen ürünlerde bu oran %5'tir.

Sonuç olarak, zekat verilecek mal varlıkları oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Altın, gümüş, nakit para, ticari mallar, hayvanlar ve tarım ürünleri gibi pek çok farklı alandaki servet, İslam’a göre zekat verilmesi gereken mal varlıkları arasında sayılmaktadır. Zekat dinî bir yükümlülük olmanın yanında, toplumdaki ekonomik dengesizliği gidermeye yönelik önemli bir sosyal dayanışma aracıdır.